Basiscursus Handhaving omgevingsrecht

• Inleiding in het handhavingsrecht
• Praktische insteek
• De hoofdlijnen van de handhavingsjurisprudentie
• Cursusopbouw volgens de procedure die gevolgd dient te worden bij handhavingszaken
• Ook eigen praktijkcases inbrengen
• In samenwerking met adviesbureau Pouderoyen Tonnaer voor Omgevingsrecht

 

Inhoud

Inleiding

Gemeenten worden steeds vaker geconfronteerd met verzoeken om handhaving. Ook krijgt het handhavingsbeleid een steeds grotere rol in de praktijk. Beleidsmedewerkers en juristen op het gebied van bouwen, RO of milieu dienen zich steeds vaker bezig te houden met de handhaafbaarheid van nieuw op te stellen regels. Handhaving komt dus steeds vaker om de hoek kijken. Juristen of andere medewerkers die in de dagelijkse praktijk niet rechtstreeks te maken hebben met bestuursrechtelijke handhaving, willen hier graag meer over weten.

Inhoud en resultaat

In deze cursus krijgt u een inleiding in het handhavingsrecht. Eerst wordt begonnen met wat bestuursrechtelijke handhaving eigenlijk precies inhoudt en hoe de bestuursrechtelijke handhaving zich verhoudt tot het strafrecht. Behandeld zal worden in hoeverre de bestuursrechtelijke handhaving zich onderscheidt van de strafrechtelijke (en privaatrechtelijke) aanpak. Het programma is opgebouwd aan de hand van de juridische procedure die bij handhaving wordt doorlopen.

In de cursus zullen onder andere de volgende vragen beantwoord worden:

• wat is bestuursrechtelijke handhaving precies?
• waar vind ik wat ten aanzien van handhaving?
• bij de gemeente (of een ander bestuursorgaan) komt een handhavingsverzoek binnen, welke praktische stappen moet ik nu zetten?
• wanneer zet ik nu welk instrument (last onder dwangsom, last onder bestuursdwang, bestuurlijke boete) in?
• wat zijn de hoofdlijnen in de jurisprudentie t.a.v. bestuursrechtelijke handhaving?
• welke ontwikkelingen komen er nog aan?

Deze cursus is gericht op het ontwikkelen van basiskennis op het gebied van bestuursrechtelijke handhaving. Er wordt op hoofdlijnen een overzicht gegeven van de juridische aspecten van handhaving van het omgevingsrecht (bouwen, milieu, ruimtelijke ordening, natuur, water, bijzonder bestuursrecht). Hierbij zal veel gewerkt worden met praktijkvoorbeelden.

Het is een praktische cursus voor starters op het gebied van bestuursrechtelijke handhaving of medewerkers die werkzaam zijn op andere aspecten van het omgevingsrecht en die ingeleid willen worden in de hoofdlijnen van het bestuursrechtelijke handhavingsrecht.

Doelgroep

Deze cursus is bestemd voor juristen, beleidsmedewerkers, advocaten, planologen, administratief-juridisch medewerkers die niet dagelijks met handhaving te maken hebben, maar hier wel graag meer van af willen weten of starten in dit vakgebied. Zij zijn werkzaam bij overheden (gemeenten, provincies, omgevingsdiensten, ministeries), advocatenkantoren, adviesbureaus of bij rechtsbijstandsverzekeraars.

Programma

Introductie

• Doel en opbouw van de cursus
• Wat is bestuursrechtelijke handhaving en wat is hier het doel van?
• Hoe verhoudt de bestuursrechtelijke handhaving zich tot het strafrecht? (o.a. “ne bis in idem”-beginsel)
• Wanneer is privaatrechtelijke handhaving mogelijk?
• Waarom is bestuursrechtelijke handhaving noodzakelijk?
• Doorkijk naar de Omgevingswet

Wie is bevoegd om handhavend op te treden?

Wanneer kan een bevoegd bestuursorgaan handhavend optreden?

• Wanneer beschikt een bestuursorgaan over de bevoegdheid om handhavend op te treden?
• Wat is een overtreding?
• Wie controleert of sprake is van een overtreding?
• Verzoek om handhaving (kwalificatie + beslistermijn)

 
Wie is de overtreder?

• Aan wie moet een handhavingsbesluit worden gericht?
• Wat moet ik doen als er meerdere overtreders in het geding zijn?
• Wanneer heeft een overtreder het in zijn macht om een overtreding te beëindigen?

  Is een bevoegd bestuursorgaan verplicht om op te treden tegen een overtreding?

• Beginselplicht tot handhaving: hoofdlijnen
• Belangen die voor handhaving kunnen pleiten
• Belangen die tegen handhaving kunnen pleiten

  Wat is gedogen?

• Wanneer kan een overtreding worden gedoogd?

  De handhavingsprocedure

• Wat is het zogenoemde “driestappenplan” bij handhaving (waarschuwing, vooraankondiging, besluit)?
• Wanneer moeten belanghebbenden o.g.v. art. 4:8 Awb worden gehoord?
• Waaraan moet een handhavingsbesluit voldoen?

  Wanneer kies ik voor welk instrument?
Bestuursdwang, dwangsom of bestuurlijke boete?

De last onder bestuursdwang

• Definitie
• Aard en inhoud last onder bestuursdwang in hoofdlijnen
• Hoe wordt een bestuursdwangbesluit ten uitvoer gelegd?
• Welke bevoegdheden hebben toezichthouders bij het toepassen bestuursdwang?

 

De last onder dwangsom

• Aard en inhoud last onder dwangsom in hoofdlijnen
• Wat is een last onder dwangsom?
• Hoe dient een last onder dwangsom er uit te zien?
• Hoe lang dient een begunstigingstermijn te zijn bij een last onder dwangsom?
• Wanneer moet ik kostenverhaal aanzeggen bij een last onder dwangsom?
• Ik leg een dwangsom op, maar wat voor bedragen moet ik hieraan verbinden?
• De termijn voor het ongedaan maken van de overtreding is verstreken en de overtreding duurt nog steeds voort, wat moet ik nu doen?

 

Ten uitvoer leggen last onder dwangsom/last onder bestuursdwang

• Heeft de overtreder een vergunning nodig om het handhavingsbesluit uit te (laten) voeren?

 

Handhaving onder de Omgevingswet

• overgangsrecht
• bevoegd gezag voor handhaving
• verhouding Awb en Omgevingswet bij handhaving
• hoofdstuk 18 Omgevingswet (m.b.t. handhaving)
• concreet zicht op legalisering onder de Omgevingswet
• Verbodsbepalingen: waar staan ze straks?
• Wie is de overtreder onder de Omgevingswet?
• Grotere rol voor zorgplichten 

 

Handhavingsbeleid

• Wanneer moet een bestuursorgaan handhavingsbeleid opstellen?
• Wat moet er in geregeld worden?

Bezwaar en beroep
Zijn er bijzonderheden in de bezwaarprocedure bij handhavingszaken?

Door de hele cursus: bespreking voorbeelden uit de praktijk

Materiaal

• Digitale hand-outs en eventueel aanvullend digitaal materiaal
• Toegang tot de gehele digitale kennisbank Omgevingsweb Pro tot een maand na de cursus

Hiermee krijgt u toegang tot het dossier met alle relevante achtergrondinformatie rondom uw cursus. Zo kunt u voor, tijdens en na de cursus continu leren over dit onderwerp.

Verder krijgt u met Omgevingsweb Pro gratis toegang tot tientallen dossiers, 40 digitale boeken van Berghauser Pont Publishing, waaronder commentaar en naslag, en het gehele jurisprudentie archief.