Hoe kunnen OR-leden invloed uitoefenen?

Hoe kunnen OR-leden invloed uitoefenen?

Ieder lid van de Ondernemingsraad (OR) heeft eigen redenen om zich voor de ondernemingsraad kandidaat te stellen. Meestal willen OR-leden belangen behartigen. Dat kunnen allerlei belangen zijn. Om doelen te bereiken is invloed uitoefenen van groot belang. Toch hoor je OR-leden bijna nooit over beïnvloeden. Beïnvloeden doen zij vaak meer onbewust dan bewust. Eigenlijk beïnvloeden we de hele dag door. De OR doet dat niet alleen tijdens de Overlegvergadering met de bestuurder, maar ook daarbuiten. In dit artikel zetten we verschillende mogelijkheden om invloed uit te oefen op een rij, zodat u ze bewuster kunt benutten.

De OR bepaalt de agendapunten

Essentieel bij beïnvloeden is dat u duidelijke doelen hebt. Wat wilt u bereiken en hoe gaat u dat realiseren? Als het doel duidelijk is, kunt u een strategie bedenken om dat doel te bereiken. Veel OR’en beïnvloeden tijdens de vergaderingen met de bestuurder. Er komen meestal verschillende agendapunten tijdens de vergadering aan bod. Ieder punt heeft zijn eigen doel. Het beïnvloeden begint al met het opstellen van de agenda. Door de eigen onderwerpen bovenaan de agenda te zetten, kunt u al invloed uitoefenen. Onderwerpen die laag op de agenda staan komen soms niet aan bod of worden niet uitgebreid besproken.

Onderhandelen als OR-lid

OR’en overleggen met hun bestuurder, maar is dat ook onderhandelen? Onderhandelen is een vaardigheid die u nodig hebt om invloed uit te oefenen. Vaak denken OR’en dat ze dat niet doen, maar u onderhandelt vaker dan u denkt. Dit begint al voor de overlegvergadering bij de voorbereiding. Formuleer vooraf helder uw doelen en bouw wisselgeld in als u voorstellen doet. Kijk daarbij goed wat de OR minimaal binnen wil halen en wat het breekpunt kan zijn. Daarmee bent u er natuurlijk niet. Het is ook goed om te kijken naar de bestuurder. Hoe reageert hij op de voorstellen? Wat wil hij bereiken? Probeer dat goed in te schatten voordat het overleg begint. U zult dan meer resultaten halen.

Wet op de ondernemingsraden (WOR)

De OR kan gebruik maken van de Wet op de ondernemingsraden (WOR). De WOR biedt al verschillende mogelijkheden om te beïnvloeden. U kunt natuurlijk gebruik maken van het advies- en instemmingsrecht (artikel 25 en 27 WOR), maar er is veel meer mogelijk. Het initiatiefrecht (artikel 23 WOR) is nuttig om voorstellen te doen en het artikel 24-overleg is handig om te weten wat er de komende periode zal spelen in de organisatie. Het voordeel is bovendien dat er een vertegenwoordiging van de Raad van toezicht bij het artikel 24-overleg aanwezig is. U kunt dan meteen ook invloed uitoefenen op de toezichthouder.

De OR moet lobbyen

Om invloed uit te oefenen kunt u gaan lobbyen – dat doen belangengroepen ook. OR’en vaak niet. Lobbyen heeft bij veel mensen een negatief imago. Het wordt gezien als een manier om op een beetje stiekeme manier je zin te krijgen. Lobbyen is dan in achterkamertjes dingen regelen. Toch is dat het niet meer weg te denken in de besluitvorming. Als u niet lobbyt dan laat u mogelijkheden om te beïnvloeden liggen. Misschien wilt u niet lobbyen, maar doet u het eigenlijk toch. U praat dan regelmatig met een collega van de HR-afdeling of u bezoekt de maandelijkse borrel. In veel gevallen is hier sprake van lobbyen, want u heeft het niet alleen over koetjes en kalfjes. Er zijn geen vaste regels die de garantie geven voor een succesvolle lobby. Neem de tijd om te lobbyen en bedenk wie u wilt spreken.

De rol van de achterban

De achterban kan een grote rol spelen bij het beïnvloeden. De vakbond maakt veel gebruik van zijn leden om invloed uit te oefenen. De OR heeft geen leden, maar kan de achterban inzetten. Als u de achterban achter de ideeën van de ondernemingsraad kunt krijgen, heeft u een belangrijk drukmiddel richting de bestuurder. De bestuurder wil meestal graag draagvlak voor zijn besluiten hebben en is daarom vaak gevoelig voor de mening van de achterban. Bedenk wanneer het nuttig is om de achterban in te zetten. Kijk ook hoe en wanneer je de achterban inzet. Organiseert u een bijeenkomst of houdt u een enquête? Een bijeenkomst is nuttig als er veel mensen op af komen. Dat betekent dat het onderwerp leeft. Een enquête is eenvoudiger te organiseren, maar soms wilt u meer dan alleen schriftelijke reacties. Maak duidelijke keuzes.

De OR hoeft het niet alleen te doen.

De rol van de achterban is al genoemd, maar er zijn meer partijen die kunnen helpen. Soms is het handig om samen met een vestiging, stafafdeling, de vakbond of bestuur op te trekken. Hierdoor bundelt u de kennis en kunt u invloed uitoefenen vanuit verschillende stakeholders. U kunt samen optrekken. Dat is per onderwerp afhankelijk. Maak per onderwerp vooraf een analyse. Wie zijn de mogelijke bondgenoten en wie zijn het in ieder geval niet? Als u partijen benadert is een goede afstemming noodzakelijk, want u wilt niet uitgespeeld worden. Dat kost u invloed.

Pressiemiddelen van de ondernemingsraad

Als u niets bereikt dan kunt u altijd kiezen voor pressiemiddelen. U gaat procederen of u dreigt met de pers. De meeste OR’en doen dit niet. Beïnvloeden is dan vechten geworden. In sommige gevallen ontstaat er een onwerkbare situatie, maar soms levert het ook een beter overlegklimaat op. De OR heeft laten zien dat de raad niet over zich laat lopen en de partijen zijn op elkaar aangewezen. Er ontstaat weer een overlegklimaat waar u weer op de ‘normale’ manieren kunt beïnvloeden.

Populaire verhalen

• Correct Nederlands anno 2018
• Wat maakt een teamtraining succesvol?
• De verpleegkundige van nu toont leiderschap
• Masseren tot je tachtig bent
• Piercen om zelfredzaam te zijn
• MBA halen om toekomstbestendig te zijn
• De sprong van MBO naar masterniveau
• Anderson’s leerpad van de Ivoorkust naar Nederland
• Bekijk alle verhalen

Auteur: Wanne van den Bijllaardt van OR Academy

Wanne van den Bijllaardt is opleidingscoördinator van OR Academy en mede-auteur van ‘De OR in 153 vragen & antwoorden’. Bekijk hier alle OR trainingen.